Verhalen

Geruisloos schakelen

Tijdens de clubritten in de Franse en Zwitserse Jura viel het me op dat een aantal deelnemers een luide klonk laten komen uit hun versnellingsbak zowel bij het opschakelen als bij het neerschakelen. Misschien is het nuttig te laten weten dat met een beetje moeite klassieke BMW’s geruisloos geschakeld kunnen worden. Ik zal u niet vermoeien met een volledige beschrijving van het schakelproces in onze versnellingsbak. Slechts enkele zinnen, hoop ik, zijn voldoende om aan te geven waar het omgaat. Het veranderen van de overbrengingsverhoudingen tussen ingaande en uitgaande as van de versnellingsbak vindt plaats op de uitgaande as. Daartoe draaien er vier tandwielen, van verschillende grootte en permanent aangedreven door de ingaande as, loos om de uitgaande as. Het selecteren van een bepaalde versnelling gebeurt door een van die vier tandwielen te fixeren op de uitgaande as. Bij het opschakelen draait het geselecteerde tandwiel sneller dan de uitgaande as. Bij het neerscshakelen draait het geselecteerde tandwiel langzamer dan de uitgaande as. Als het fixeren gebeurt bij gelijke omwentelingssnelheid van uitgaande as en geselecteerd tandwiel schakelt u geruisloos.

Hoe dit te bereiken?

De uitgaande as van de versnellingsbak is via de cardanas vast verbonden met het achterwiel. De rijsnelheid bepaalt zijn rotatiesnelheid. De rotatiesnelheid van het geselecteerde tandwiel wordt gedicteerd door de rotatiesnelheid van de ingaande as. Via het motortoerental en de koppeling kan deze snelheid geregeld worden door de motorrijder.

Het recept:

Bij het opschakelen ontkoppelen we, met onze linkervoet beginnen we de opschakelactie, in de tussenstand tussen de twee versnellingsstanden wachten we even om de omwentelingssnelheid van het geselecteerde tandwiel te laten afnemen en tenslotte maken met we onze linkervoet de opschakelactie volkomen geruisloos af.
Bij het neerschakelen ontkoppelen we, met onze linkervoet beginnen we de neerschakelactie, in de tussenstand tussen de twee versnellingsstanden laten we de koppeling even opkomen en geven we tegelijkertijd wat gas om de omwentelingssnelheid van het geselecteerde tandwiel te laten toenemen en tenslotte maken we met onze linkervoet de neerschakelactie volkomen geruisloos af. Hoe snel het recept uitgevoerd moet worden hangt af van de viscositeit van de versnellingsbakolie en dus van de motortemperatuur. Ik kan u verzekeren dat geruisloos schakelen met onze mono’s altijd lukt. Toegegeven er is wat behendigheid voor nodig, maar met deze vaardigheid is het rijden veel leuker!

Han Verhagen