Onderhoud

Wielen spaken

Het hierna volgende slaat op het spaken van de volle naven Mono's (R25/3, 26 en 27) en tevens voor de R50 serie.

Altijd gedacht dat ik goed wielen kon spaken, immers alles zat op z'n plaats en met het stuur los ging de motor rechtuit: de wielen spoorden dus. Het was me wel eens opgevallen dat niet bij alle wielen de spaken recht gemonteerd waren, maar met een lichte kromming. Tot ons Monolid Ed Steur me op de fout wees. Ten opzichte van de naaf kan, of liever moet, de velg er maar op één manier omheen. Vijftig procent kans dat je het fout doet en dat was bij mij dan ook ongeveer het geval. Trouwens ook bij de in voorraad zijnde oude wielen en niet na te gaan is of er toen een monteur of amateur aan het werk is geweest. Toch staat het correct omschreven in het originele werkplaatsboek R26/27 en ik zal de tekst vrij trachten te vertalen.

 "Velg zodanig plaatsen dat de in de velg geperste nippelgaten exact met een hoek van 18° (richting wiel midden) naar de in de naaf aangebrachte spaken wijzen. Daarbij moeten de hoger liggende spaken uitkomen bij de hoger liggende nippelgaten. Is dat niet zo dan moet de velg omgedraaid worden."

Dat klinkt logisch en dat is het ook, maar het kan dus fout gebeuren. Met een tekening zal ik trachten het uit te leggen. (zie pag. 21)  Daartoe maak ik de velg eerst plat en teken dan met pijlen de richting van de spaken. Niet op schaal en de nippelgaten staan overdreven uit elkaar. Het patroon herhaalt zich iedere vier spaken. Merk op dat de vier gaten nooit in één lijn staan. Is dat bij halve naaf wielen ook het geval, dan kun je dezelfde fout maken en geldt hetzelfde verhaal. Zit alles op z'n plek dan volgt een laatste controle als een en ander redelijk gericht is. Je moet dan zelf een mal maken die de juiste plaats van de velg ten opzichte van de naaf controleert. Volgens de foto in het werkplaatsboek gebeurt dit aan de remzijde. Zie voor mallen de tekeningen (tekeningen met schaal 1 : 2,5 zijn bij mij op te vragen (R24 t/m R27) met bijsluiting van porto).

 

Ron Konijnendijk

naar bovenkant naaf

(wieldeksel)

 (plaatjes volgen hopelijk nog (Roelof Jan ))

 

naar onderkant naaf


(remzijde)

 

 

FOUT

 

 

naar bovenkant naaf

(remzijde)

 

naar onderkant naaf

(wieldeksel)

 

 

GOED

 

bu =buitenste spaak

bi  =binnenste spaak

 

WIELEN SPAKEN (II)

Met betrekking tot het bovenstaande stuk, geschreven door Ron Konijnendijk, over wielen spaken, vind ik dat zijn verhaal goed geschreven is. Wel schrijf ik over wielen spaken ten overvloede een aanvulling, zodat het voor iedereen duidelijk is wat er bedoeld wordt. Als de volle naaf van een R25/3, R26 of R27 de remtrommel op de werktafel naar boven ligt moet het merkteken op de rug van de velg links van het ventielgat staan. Zo ligt de velg dan juist ten opzichte van de naaf. Ron Konijnendijk heeft mooie tekeningen gepubliceerd van de lehren. Aan de buitenzijde van de lehren is een nokje getekend en als men een lineaal legt op de nokjes liggen er nog twee daarmee in lijn. Dat betekent dat de buitenzijde van de remtrommel gelijk moet liggen met de buitenrand van de velg. In tegenstelling tot bovenstaande merk ik op dat voor het voorwiel van de R24 dit niet opgaat, dus daar wel de lehren maken en gebruiken.

Veel spaakplezier!